<$BlogRSDURL$>
Transsib
mei 29, 2004
  Met een kwartiertje winst op de planning landt de KL 888 om 17.25 op Schiphol. Wat is vliegen saai! Twaalf uur opgevouwen op een stoel en het enige vermaak zijn de versnaperingen en maaltijden en het leesvoer. Maar goed, niet zeuren, ik ben snel weer thuis! Een hartverwarmende ontvangst met spandoek "Terug van Transsib, Welkom thuis pappa". En voor ik het weet zit ik thuis aan de ronde tafel, na eerst de nieuwe voortuin te hebben bewonderd (met waterpartij!)aan een glas rode wijn.  
mei 27, 2004
  En zo zit ik dan in het Business Center van het hotel (een hokje van 2x1 met een internetcomputer). Zojuist nog een laatste wandeling door de Nathan Road omgeving en lekker gegeten. Morgen met de KL 888 naar Amsterdam! Hong Kong kost in veel opzichten heel veel energie; het is een razenddrukke, hectische stad met heel veel lawaai, licht en niet te vergeten, mensen. Hier wonen echt heel veel mensen op een vierkante kilometer. Bovendien is de combinatie van hoge temperatuur en hoge luchtvochtigheid heel vermoeiend. Ik ben gewend dat mijn bril beslaat als ik ergens naar binnen ga, de rare gewaarwording hier is dat ie beslaat als ik naar buiten ga! Ik kijk al uit naar de Hinthamse graslanden!
Potje voetballen, nederlands praten, glas wijn. Ik heb een enorm mooie, indrukwekkende reis gemaakt die ik van mijn leven niet meer zal vergeten. En ik vind het ook weer heel fijn om naar huis te gaan.  
  Zit in een koffie-cafe bovenop de The Peak. Voor de koffie moet je betalen maar je krijgt er een kwartier gratis internetten bij. Ik ben eerst met de Star ferry, Victoria Harbour overgestoken. Je komt dan in het financiele hart van Hong Kong met de effectenbeurs en banken, allemaal in torenhoge wolkenkrabbers. Vervolgens ga je met de Peak-tram steil omhoog. Het trammetje is niet voor niets gebouwd door een Zwitsers bedrijf, daar weten ze wel raad met routes die steil omhoog gaan! En bovengekomen heb je dan een waanzinnig uitzicht over Hong Kong. Het is net SimCity spelen. Met een muisklik heb je weer zo'n wolkenkrabbertje erbij gezet.  
  Na het internetten woensdagavond moest er nog wel gegeten worden. Teruglopend naar het hotel kom je door Temple Street, een straat die pas aan het eind van de middag begint te leven en volgepakt staat met kramen waarin van allerlei spul en troep wordt aangeboden. Je wringt je door een smal gangetje met aan weerszijden de inloopkramen met horloges, speelgoed, cd's (al dan niet illegaal), DVD's (vrijwel allemaal illegale kopieen) leuke en kitsch snuisterijen en ga zo maar door. Aan het begin van de straat een restaurantje zoals je ze zoveel ziet hier; een soort open hoekpandje waarbij de etenswaar op kramen wordt aangeboden, achterin zit een keukentje en op straat staan wat tafels en stoelen. Het is een visrestaurant, er staan gerechten in grote wokpannen te pruttelen en een deel van de nog te maken keuze ligt nog vrolijk(?) met de pootjes te kriebelen. Als fervente gamba-liefhebber zou Chris hier de gewenste beestjes kunnen aanwijzen en nog even vriendelijk een pootje geven voor ze even later in de wok aan hun eind komen en op jouw bord belanden. Ik hou het bij pittige mosselen uit de wok (je wijst gewoon wat aan, je word aan een tafeltje gezet, wijst nog even iets anders aan wat bij de overbuurman op tafel staat, biertje erbij en terwijl een meter achter mij de bussen en taxis door de straat stuiven, zit ik letter te eten. Na de maaltijd wring ik mij zoals gezegd door Temple Street, waar aan het eind nog een hele rij waarzeggers achter tafeltjes op klandizie zit te wachten maar dat sla ik maar even over. 
mei 26, 2004
  In het Dorsett Seaview hotel heb ik het kleinste kamertje tot nu toe, allemaal netjes, verder niks op aan te merken maar echt superklein. Even lunchen op de 19e verdieping (ik zit op 8) en bedenken wat ik in anderhalve dag Hong Kong ga doen. Op het station hadden ze nog een prima boekje om bij dat denken te helpen.

Ik loop Nathan Road af , richting haven. Nathan Road is een keidrukke, schreeuwende winkelstraat die uitkomt op de kade waarvandaan de ferries vertrekken naar Hong Kong Island, aan de overkant van het ongeveer 500 meter brede water. Die ferrie laat ik nog even zitten. Vanaf de kade heb je een schitterend uitzicht op de Hong Kong skyline en ik heb inmiddels uit het boekje begrepen dat ze om 20.00 uur met die skyline een " Symphony of Lights" uitvoeren. Ik vergaap me nog een tijdje aan de skyline bij daglicht en loop dan maar eens een van de vele shopping plaza's in. Die hebben ze hier de een na andere; kleding, sieraden, parfum, antiek, zeg maar de credit card-sektor. Maar goed, ze zijn aangenaam koel want buiten is plakkerig heet en benauwd. Wat wil je, ik zit in de subtropische zone, ongeveer op dezelfde hoogte als Calcutta, Mekka, of noordkant Sahara. Na de shopping plaza, is er ook een hele aangename temperatuur in het Hong Kong museum of Art, dus daar lopen we ook maar eens op het gemak doorheen.

Dan loopt het tegen achten en wordt het tijd voor de "Symphony" Het is inmiddels donker en de skyline aan de overkant is al prachtig verlicht en met die kwartier durende show doen ze er nog schepje bovenop met richtspots en lasers. Mooi gezicht!


 
  Dinsdag, de taxi zet me af voor het enorme Beijing West station. Na enig puzzelen blijkt de T97 een speciaal geval. Een trein waarvan de passagiers voor Hong Kong hier al door douane en customs gaan en vanaf daar op een speciaal deel van het perron instappen. Gedurende de stops zijn de perrongedeelten waarlangs onze wagons staan ook afgesloten. En wagon 7 is en blijft behoorlijk leeg! Ik zelf heb de luxe van een coupe voor mezelf en naast mij zit een Pakistaanse diplomaat met gezin, gestationeerd in Beijing maar een paar dagen op vakantie naar HongKong. En dat was het wel zo ongeveer. Tijdens de reis, leuke gesprekjes met de diplomaat over de economie in China, de speciale relatie tussen Pakistan en China, over de Transsiberie-expres, die hij ook graag een keer wil meemaken.....Alhoewel, hij keek wat benauwd toen ik vertelde dat de kwaliteit van wagons en restauratiewagen in China beduidend beter waren. De trein steekt bij zonsondergang de Gele Rivier over, een wonderschoon gezicht. Ik eet maar weer eens een ingekochte doos noodles; doos openmaken, diverse zakjes openmaken en over de gedroogde noodles strooien, kokend water erop, even laten gaan en dan een prima maaltijd!

De volgende ochtend trek ik om ongeveer zeven uur het gordijntje open en,.... de opkomende zon glinstert in de rijstvelden, boeren met strohoeden trekken de waterbuffels door de akkertjes en witte ooievaarachtige vogels staan eigenwijs met hun poten in het water. Hier en daar een klein tempeltje op een heuvel....oleanders langs het spoor. Tot aan Gangzhou (dit gaat vwb spelling even uit mijn hoofd..) blijft dit zo en is daarom duidelijk het mooiste deel van deze rit. Het landschap is heuvel-bergachtig, een rivier volgt urenlang de treinroute en daartussendoor de rijstvelden, af en toe onderbroken door een stad.

Na Gangzhou volgt een continue stedelijk gebied tot ongeveer twee uur later Hong Kong begint. Gangzhou laat kilometers lang torenflats zien volgepakt met mensen, de flats staan soms zo dicht tegen elkaar dat je makkelijk een balletje kan overgooien en soms zelfs gewoon de krant kan overreiken.

Met een paar minuten vertraging kom ik in Kowloon aan, het noordelijk gedeelte van Hong Kong. Even de Yuan's wisselen voor Hong Kong dollars, een plattegrondje scoren en een taxi naar het hotel. 
mei 24, 2004
  Zondagavond rond een uur of negen, dan is het hier al donker, het Tian'an Men opgelopen.
Een fantastische ervaring, er zijn dan nog duizenden mensen op het plein, alle omringende grote gebouwen zijn verlicht en er staan honderden vliegertjes in de lucht, al dan niet met lampjes erin.


En mensen die engels spreken doen niets liever dan met je praten, dus midden op het plein nog een leuk gesprek met twee studentes, "hello, where you from?" weer iets verderop terwijl ik met m'n camera steun zoek op een prullenbak, "you speak english! where 've you been? en weer later wil een Mongool heel graag nog een excursie naar de Mongoolse graslanden voor me organiseren. Die zijn erg mooi, heb ik gelezen maar ik bedank toch maar.


 
  Morgen, dinsdag om 12.47 vertrekt van Beijing West Railway Station, trein T97 naar Hong Kong. Heb ik wel weer zin in. De reis duurt ongeveer 24 uur dus redelijk veel overdag treinen en veel naar buiten kijken. Dan nog anderhalve dag in Hong Kong en dan "home" en daar kijk ik eigenlijk ook wel naar uit! 
  Beijing is een indrukwekkende stad. Er wordt in een moordend tempo gebouwd. Overal staan hijskranen en worden nieuwe flats, shopping plaza's of kantoren de grond uitgestampt. En de oude wijkjes verdwijnen in rap tempo. De metro schijnt in 2008, bij aanvang van de Olympische spelen, acht lijnen te tellen, het zijn er nu nog drie. Je voelt ook een enorme drive in de stad, je merkt dat aan dat bouwen, aan mensen, een soort tomeloze energie. Het is ook verbazend hoeveel personeel je ziet in winkels, restaurants, metrostations, in het stadsonderhoud. Overal word je (super)snel geholpen en de mensen zijn eigenlijk altijd vriendelijk. Maar ook van die hemeltergende bedeltafereeltjes op de metrotrappen van vaders of moeders met een apatisch kind op de arm. De straatverkoop is enorm, op de plekken waar veel toeristen komen (vooral ook Chinese toeristen) word je werkelijk om de twee meter aangeklampt of gewenkt voor een tochtje in een fietstaxi, of voor het kopen van een fotoboek of ansichtkaarten. Ze houden vol maar worden nooit onbeleefd.  
  Maandagochtend lang rondgeslenterd door een paar oude wijkjes en nog wat leuke dingen gekocht in Liulichang Lu, een straatje waar ik gisteren ook al even was en waar al honderden jaren de winkels zijn voor boeken, calligrafie-materialen, kunst en antiek en allerlei andere snuisterijen. Prachtige oude winkels met heel veel mooie spullen. Handelen is ook weer het credo anders betaal je veel te veel, maar zoals ik al eerder schreef, in ons prijsbesef is dat ook maar weer betrekkelijk.

Ik kom vervolgens uit bij Tian Tan Park, een prachtig uitgestrekt park, helemaal symmetrisch aangelegd waarin ook de Temple of Heaven, de verzamelnaam voor een aantal tempelachtige gebouwen waarin de keizers de voor die tijd belangrijkste godsdienstige rituelen uitvoerden. Aangezien het vandaag weer warm en benauwd is, blijf ik de rest van de middag lekker, in de schaduw, in het park. Stukje lopen, tempel kijken, stukje lopen, bankje in de schaduw, boek lezen, en zo door tot een uur of vijf. Vervolgens een taxi terug naar het hotel (kwartiertje in de auto, 1,50 euro).

Tegen achten wordt het treinticket voor morgen afgeleverd en dan wordt het tijd voor:.....Peking eend! Dat schijn je gegeten te moeten hebben, dus op naar Qianmen Quanjude Roast Duck op Qianmen Dajie, en het moet gezegd het is heel lekker. Het restaurant kent meerdere delen, een chique restaurant via een nog chiquere zijingang en het gewonemensen restaurant voor aan de straat. Daar loop ik naar binnen, wordt meteen naar een tafeltje geleid en krijg een ultrakorte uitleg van een vriendelijke jongen die zoals bijna altijd even informeert waar ik vandaan kom, knikt, iets zegt over voetbal en dan nog iets onverstaanbaars. Ik begrijp het niet en hij schrijft het maar even op: Van Nistelrooy! Nee nou begrijpen we mekaar. Alles gaat op kartonnen servies en schaaltjes en even later heb ik: een schaaltje met kleine ultradunne pannekoekjes, een schaaltje prei, een zakje dikke pittige ketjapsaus, een schaaltje licht zoetzure groente en een schaaltje met partjes Peking duck. Ik kijk eens even om mij heen en zie naast mij de methode:
leg wat prei, duck en ketjap op het pannekoekje, rol het op, eet smakelijk. En het is heerlijk!
 
mei 23, 2004
  Vandaag was het bloedheet en benauwd in Beijing. Ik denk dik over de 30 graden en smoggy. Maar eens begonnen in de Beijing Zoo. Beroemd vanwege de Panda's (hebben we die niet in Nederlandse dierentuinen?) maar verder eigenlijk deerniswekkend. Een ijsbeer die in een troosteloze tankgracht rondsjokt om voedsel op te vangen dat bezoekers ondanks alle verboden naar beneden gooien; twee zwarte beren waarvan het onderkomen er zo desolaat uitziet dat je ze onmiddelijk zou willen transferen naar het Berenbos in Rhenen. Het lijkt allemaal heel erg op Burgers Dierenpark uit mijn kindertijd en dan echt erg. De Lonely Planet reisgids waar ik gisteren in de boekwinkel in stond te bladeren beschreef het ongeveer als volgt: "if all zoo's are prisons, Beijing Zoo is death row" Maar goed ik wilde het toch even met eigen ogen zien. Het (nieuwe) aquarium complex is ok. Een heel mooi koraalrif-aquarium dat je vanuit allerlei posities kan bekijken.

Weer uit het aquarium kwam ik dit schoolreisje tegen...
Om een depressie en een zonnesteek te voorkomen loop ik na twee uurtjes maar weer naar buiten om dan ook maar een keer een fietstaxi te nemen, terug naar het metrostation.

Een klein omweggetje heb ik wel over voor een capuccino bij Starbucks. Aangezien het ontbijt in het hotel het meeste weg heeft van een eenvoudige chinese rijsttafel, en de "continental" variant alleen wat brood en een kopje nescafe oplevert, ben ik wel toe aan echte bak.

Nog wat rondgekeken in enkele prachtige megastores en toen de metro naar het hotel voor een siesta. Bij het uitstappen zitten op een beschaduwd stuk van het trottoir voor het hotel (oudere) chinese mannen en een enkele vrouw mah-jong te spelen en te kaarten. Het speelbord ligt op de bak van de driewielerfiets en op krukjes zitten ze er omheen.

MahJong. Een fascinerend spel, ik heb het thuis ook maar het ontbreekt aan medespelers. Deze vrouw, als enige tussen de mannen, speelde zelfverzekerd en met een aanstekelijke lach, mee.

Als de hitte om een uur of vijf wat dragelijker is geworden loop ik via een paar prachtige oude winkelstraten met winkels die antiek(?,) alles op het gebied van calligrafie, en allerlei andere snuisterijen verkopen. Deze straat gaat over in een vrij groot oud Hutong deel en dat gaat weer over in een paar schitterende ouderwetse chinese, schreeuwende winkelstraten. En zo kom ik uit bij.....McDonalds voor een onvervalste cheeseburger en daarna een rondje internetten.
 
mei 22, 2004
  En dan...'Reverie', een fantastische voorstelling in Cirque du Soleil stijl met fantastische acrobatische capriolen. Ik laat even de China Daily aan het woord:
(ik kan de link niet direct maken, dus even kopieren)

http://www.chinadaily.com.cn/en/doc/2003-10/22/content_274238.htm

 
  Zaterdagochtend in Beijing, een felle zon en het loopt tegen de 30 graden. Na de uitputtende toeristische excursie van gisteren ga ik het vandaag weer in mijn eigen tempo doen. Nu ik dit schrijf, om 21.30 blijkt dat ik toch wel weer veel gedaan heb maar het voelt niet zo slopend. Eerst maar eens even naar de Foreign Language Bookstore. Ik moet gewoon in elke grote stad even naar de boekwinkel. Hij is te vinden in Wanfujing Dajie, een grote brede winkelavenue, vrijgemaakt voor voetgangers en een levendige sfeer. de inrichting van de bookstore is vergelijkbaar met V&D Arnhem toen ik een klein jongetje was maar er is weer vanalles te zien, ik hou het deze keer bij de China Daily, een engelstalige krant met o.a een culturele agenda van Beijing. Daarna naar Starbucks in een enorme shopping plaza waar de looks heel anders zijn, ultramodern en chique. Ik weet inmiddels uit de Forbidden City dat Starbucks uitstekende capuccino maakt en hier lees ik maar eens even de krant.

Dan een metro-station verder naar de Silk Market, een permanente markt met vaste kraamwinkeltjes in smalle paadjes. Voor elk kraampje verkopers die je aan de arm trekken, "you want silk, you want shoes, you want shirt? make good price!" In het begin is het superdruk en dringen maar meer naar achter is het rustiger. Veel merkkleding (is niet gek want al die merken laten het in China maken) tegen lage prijzen. Dat gaat ongeveer zo; je staat stil voor een broek (in mijn geval een Columbia outdoor broek, direct iemand erbij: " you want this, all sizes, for you, which colour, make good price!" Hij pakt zijn rekenmachientje en toetst een prijs in: in dit geval 480 yuan. Vervolgens ga je heel bedenkelijk kijken, terwijl hij doorlopend ratelt, "what's your price, what's your price? Ik toets 250 in (ongeveer 30 euro) en het blijkt meteen ok (nog teveel betaald dus). En zo gaat het in verschillende variaties bij andere kramen door. De prijzen zakken ongelooflijk snel, en daarbij komt dat, en dat geldt eigenlijk voor alles in Beijing, alles voor mij heel goedkoop is. Een flesje drinkwater kost 35 eurocent, een goeie maaltijd in een (duur) restaurant: 12 euro en ga zomaar door.

Na dit fantastische gesjagger in de Silk Market laat ik mij op straat nog een illegale kopie van de film Kill Bill 2 aansmeren waarbij de straatverkoper mij verzekert dat ie regiovrij is. Hij kijkt er zo overtuigd bij (?!) en blijft het zeker 200 meter volhouden dat ik 'm maar koop: ongeveer 1 euro 50.

Even terug naar het hotel om de aankopen weg te brengen en de broek te passen, past!
In de China Daily heb ik gezien dat er vanavond een acrobatiek-show is in het Universal theater. De hotel information desk blijkt niet aan ticketverkoop te doen dus maar even zelf op pad. Het theater is gauw gevonden en kaarten zijn beschikbaar. Mooi! aanvang 19.15.

Het is ongeveer half 5 en ik wil eigenlijk nog een kijkje nemen in een Hutong. dat zijn de oude Beijing-wijkjes die nu in razendsnel tempo gesloopt worden. Het doel van Beijing is om bij aanvang van de Olympics in 2008 alle oude Hutongs te hebben opgeruimd. Met een beetje zoeken heb ik er in de buurt van het theater een paar gevonden. het zijn kleine smalle straatjes met aan weerszijden om de zoveel meter een poort waardoor je op een soort piepklein erfje komt waarop hele kleine huisjes staan. Dit klinkt nog wel pittoresk maar als je met een 2004-bril kijkt, ligt in de meeste poortje behoorlijk wat rommel en kun je de huisjes het beste vergelijken met het schuurtje in de achtertuin. Toch hangt er wel een hele rustige gemoedelijke sfeer, aan de straatzijde zijn nog piepkleine winkeltjes en er zijn gemeenschappelijke wc's. Ik moet nodig plassen en stap zo'n wc binnen. Nou weet ik inmiddels al dat in China de -franse camping wc van jaren geleden- nog heel gewoon is, nou op deze wc, dus drie naast elkaar zonder tussenschotje of deurtje. Ik ben gelukkig alleen maar met z'n drieen gezellig op je hurken is hier blijkbaar vrij normaal. Een Hutong is in Hollandse ogen een krottenwijk maar de mensen lopen er verzorgd bij, hebben beslist geen achterbuurt-uitstraling en de sfeer is levendig en gemoedelijk. Ik kan mij echter voorstellen dat je als stad die over vier jaar heel de wereld over de vloer krijgt, dit niet meer aan de die wereld wil laten zien.

Ik heb inmiddels in de gaten dat ik, zonder andere toeristen, in een gewone wijk in Beijing loop met aan de ene kant van de doorgaande weg de oude Hutong en aan de andere kant, de flat-complexen, ook Hutong genoemd, die de oude gaan vervangen. Ik eet in een restaurant aan deze weg en ik ben gedurende een paar uurtjes als enige buitenlander tussen de Beijing'ers.  
mei 21, 2004
  Gisteren in het hotel geboekt en vandaag dus een....bustour! Met 20 mensen in een minibus naar de Muur. Het programma behelst een bezoek aan de Muur, het deel bij Bandaling, zo'n 60 km van Beijing, daarna een lunch en vervolgens naar de Ming Tombs. Om 8.00 wurmt de bus zich door de Beijing ochtendspits, pikt hier en daar, bij diverse hotels, mensen op, en schiet uiteindelijk de Bandaling Expressway op. De gids begint er opgewekt op los te babbelen, afwisselend in chinees en engels, en somt allerlei feiten en weetjes over Beijing op. Na een uur volgt de eerste verassing, we draaien een parkeerplaats op van een complex met demonstratieproductie en natuurlijk verkoop van jade-voorwerpen. Prachtige staaltjes van steenbewerking overigens, enfin voor iemand thuis levert dit nog een leuk kadootje op! Dan naar Bandaling. Het is de meest toeristische site, want het dichtst bij Beijing en er is veel gerestaureerd. Maar indrukwekkend. We bedanken vriendelijk voor de stoeltjeslift en samen met Pedro, een 21 jarige Argentijnse handelaar in vanalles en nogwat, Tony een ongeveer 50-jarige muziekleraar uit Australie en twee Noorse meiden van 19, beklimmen we de muur, de rest verdwijnt uit beeld want gaat met het liftje. Steile tot zeer steile trappen (soms gewoon recht omhoog) met soms treden van 50cm hoog leiden naar de torens die de muur om de zoveel meter onderbreken. na vier torens stopt het beloopbare deel en zie we in de verte de muur gewoon doorlopen door de bergen tot ie aan de horizon uit het zicht verdwijnt.

Na weer te zijn afgedaald, rijden we een halfuurtje met de bus en komen we aan bij een groot toeristenrestaurant, zeg maar een Valk op z'n chinees waarin allemaal zalen en zaaltjes zijn voor groepen van verschillende grootte. Wij zetten ons aan twee grote ronde tafels, de chinezen in het gezelschap aan de ene, de rest van de wereld aan de andere. Midden op de tafel staat een grote draaischijf en daar worden in rap tempo....de meest heerlijke chinese gerechten op geplaatst. Dus vanaf hier vergelijk ik het niet meer met Valk! Aan tafel onstaat een zeer internationaal gesprek; een Griek, een Francaise en een Spanjaard die in London wonen, twee chinezen die in Canada wonen, de Noorse meisjes op een viermaandse wereldreis...die zeer geinteresseerd zijn in mijn belevenissen in de Transsiberian omdat zij over een paar dagen van Beijing per trein naar Moskou vertrekken.

Na de lunch weer in de bus waarin de gids een verhaal begint te vertellen over de chinese geneeskunst. Blijkt dat we even later, tweede verassing, aankomen bij een complex waar zich een redelijk hilarische vertoning ontvouwt. We worden naar zaaltje geleid (de rest van de wereld apart, voor engelse uitleg)waar een man in doktersjas, wij in schoolbankjes, een korte uitleg geeft over de principes van de chinese geneeskunst. Ik weet daar wel iets van en heb daar ook veel respect voor....na de uitleg wordt ons gevraagd of we willen applaudiseren want dan komen de doktoren...Twee oudere mannen in witte jassen en ernstige gezichten komen binnen samen met wat meiden in een soort verpleegsters-outfit en er worden vrijwilligers gevraagd voor een soort korte check-up volgens chinese methode. Natuurlijk willen we dat en even later wordt mijn pols bevoelt op de meridiaanpunten. Uiteraard blijk ik niet helemaal in balans te zijn en wordt mij met ernstig gezicht geadviseerd "chinese medicine nr. 26" aan te schaffen. Ik bedank vriendelijk. Australische Tony, Argentijnse Pedro, Noorse Anita en nog een paar hebben natuurlijk allemaal iets maar de kassa gaat niet rinkelen. Ik ben er zelfs nog van overtuigd dat die mannen echte doktoren waren, de serieusigheid straalde ervan af.

Daarna op weg naar de Ming tombs, een dal tussen karakteristieke bergen waar verspreid, de emperor's uit de Ming dynastie werden begraven in ondergrondse paleizen. Van een van die keizers is het paleis en graf redelijk bewaard gebleven en vervolgens gerestaureerd. het lukt me redelijk, ook met de ervaring van de Verboden Stad, om even door het drukke toeristische gedoe heen te kijken en iets van de sfeer te voelen. Ik ben niet in Egypte bij de pyramides geweest maar heb het idee dat deze 'tombs' in die categorie vallen.



 
mei 20, 2004
  Precies op tijd, om 7.07 komt de trein aan in Beijing. Met een taxi, die ik volgens mij veel te veel betaal maar nog steeds ver onder Nederlands tarief, ben ik snel in hotel Yue Xiu niet ver van het Tian'an Men plein. Even heerlijk gedouched en aangerommeld.

En dan op pad, Tian'an Men plein, gigantisch groot en ook hier weer een mausoleum, van Mao deze keer. Aan de oost- en westzijde twee gigantische gebouwen en aan de noordzijde, de Verboden Stad. En dus nu in het echt de beelden zoals in 'The Last Emperor' Heel indrukwekkend en ik loop er uren rond. Eerst de hoofdroute van zuid naar noord m.b.v. een "audiotour" met de stem van Roger Moore. je zou bijna verwachten dat hij een keer "shaken, not stirred" zegt maar dat blijft uit. Vanaf de noordkant via de veel rustiger oostzijde weer terug naar de ingang. Hierna maar eens even op zoek naar een internetcafe en dat is vrij vlot gevonden, in een oud stationsgebouw aan de zuidoostkant van Tian'an Men zit op de 2e verdieping een heel leuk internetcafe met vriendelijke mensen en redelijke tarieven + een biertje bij de PC.

's Avonds gegeten in het restaurant van het hotel, heerlijk!
 
  Rond 20.00 mogen we naar platform 1, waar de Z16 staat te wachten en de volgende verbazing wacht. China Railways weet hoe je een long-distance-wagon moet bouwen! Na alle oude, enigszins nostalgische maar hier en daar tot op de draad versleten poolse en russische slaapwagons, staat hier een hypermoderne slaapwagon; bedden en beddegoed van hotelkwaliteit, elk bed zijn eigen lcd-screen met videoaanbod + koptelefoon + remote control, een aparte (halve) coupe uitgerust met drie moderne wastafels en toiletten die niet meer -de trein uit dumpen- maar aangesloten zijn op een soort chemisch reservoir met hoge drukspoelsysteem. De treinstewardessen lopen rond met een 'oortje' dus zijn blijkbaar in contact met elkaar. Het overstappen van de ene naar de andere wagon (als je op weg bent naar de restauratiewagen), is niet meer de uit Rusland bekende methode maar je loopt gewoon door, de wagons zijn a.w.h. naadloos op elkaar aangesloten..

- de Rusland methode- je opent aan het eind van de wagon een zware deur, je komt dan in de ruimte tussen twee wagons, zeg maar een uit twee delen bestaand plateau boven het koppelmechanisme. Je dient hier even goed je voeten te plaatsen, de overstap te maken en aan de andere kant de deur van de volgende wagon te openen.

De restauratiewagon in de Z16 levert prima eten en een biertje. Inmiddels zoeft de trein bijna geluidloos op behoorlijke snelheid naar Beijing. Ik deel de coupe met drie Chinese dames die al vroeg slapen. En ik doe dat ook maar.....
 
  Ik haal mijn bagage en loop de stationshal in. Ik weet van mijn treinkaartje dat ik de Z16 heb van 20.37. Die weet ik te ontcijferen op het enorme electronische vertrektijdenbord. Op naar de 'waiting lounge'. Een bord met die aanwijzing leidt naar een trap. Een paar afdalende chinese mannen roepen wat naar mij en als ik boven kom denk ik dat de vertaling luidde: " je had ook de roltrap kunnen nemen"! Door een grote brede gang naar de stationshal met kaartverkooploketten. Vervolgens door een eerste kaartcontrole, weer een brede gang en dan....wachtzalen! Aan weerskanten grote en zeer grote zalen met rijen stoelen en vanuit die zalen weer uitgangen voor de diverse treinnummers. Boven elke ingang tot zo'n wachtzaal een groot electronisch bord met de treinnummers. Ik loop de gang door, zie mijn treinnummer niet op een van de borden en vraag het aan het meisje in oranje uniform voor een van de zalen..Nou die zaal mocht ik dus in, de meeste chique 'waiting lounge', formaatje gymzaal met luxe luie stoelen, nette wc's, tv-screen, en versnaperingenbalie! Ik zak in een stoel en kijk enigszins overdonderd om me heen, wat een systeem! Deze wachtzaal wordt gerund door drie jonge vrouwen in oranje pakjes en ze roepen netjes om welke treinnummers "aan boord mogen" Wat overigens ook weer is af te lezen van een electronisch scherm.  
  De wagon vult zich langzamerhand weer met passagiers en het wordt nog aardig gezellig. Ik deel de coupe met Toma, een binnenhuisarchitecte uit Vladivostock en haar vriendin (of zus?) Tanja, een wel zeer omvangrijke dame, beiden ongeveer vijftig jaar. Bulgaarse wijn, pate, kaas, brood wordt uitgedeeld en ik word aardig bemoederd, ze zijn heel gastvrij!
Later wordt het gezelschap nog uitgebreid met een ex-profvoetballer van Dynamo Vladivostock en zijn (mooie!)vrouw Julia. In gebroken engels wordt over vanalles en nogwat gepraat. Rond middernacht ga ik slapen, en blijk ik alleen te liggen! Toma en Tanja hebben andere slaapplaatsen geregeld, want zo gaat dat, er wordt heel wat af geritseld met de provodnik of provodnitsa en lege coupe's worden zo opgeeist.

Om 07.00 komen we in Harbin aan, een miljoenenstad waar ik een dagje zal doorbrengen in afwachting van mijn avondtrein naar Beijing.

Ik moet even wachten tot er een bank open is, ik zit nog zonder chinees geld, zit rustig in een plantsoentje op een bankje tot de bank opengaat en rond negenen heb ik geld in de knip. Ontbijt! Maar wat? nou noodles bij Mr Lee, een noodle keten in China en dat smaakt voortreffelijk. Daarna mijn grote tas afgeven bij de bagage-opslag in het (enorme) station van Harbin en vervolgens een dagje "lazy strolling around".

Harbin is een hectische miljoenenstad, veel lawaai, doorlopend geclaxonneer van bussen en taxi's en tetterende luidsprekers van winkels. Het is blijkbaar de gewoonte op de speakers op de straat te richten waar vervolgens alles door elkaar heen krijst.

Een mooie flaneerstraat is Zhong Yang street, autovrij, leuke winkels, en uitkomend op een hele mooie beboomde wandelboulevard langs de rivier de Songhua. In deze omgeving breng ik bijna de hele dag door, lekker lezen in mijn boek en een beetje fotograferen (streetlife in Harbin). na een onvervalste Cheeseburger bij McDonalds (!) en een paar inkopen voor de volgende treinreis, loop ik terug naar het station.


 
  Met opnieuw een tergend langzaam tempo zet, een opnieuw samengestelde, trein koers naar Suifhenhe, de eerste plaats in China. Ondertussen speelt zich in de trein weer een zelfde soort vertoning af. Ik blijk ook voor de Chinese paspoortologie een interessant object.
Keer op keer wordt mijn paspoort doorgebladerd, het visum minutieus bestudeerd en de door mij ingevulde entry card, letter voor letter nagelopen en waar nodig worden mijn slordige blokletters gecorrigeerd. Dit gaat overigens allemaal heel vriendelijk en voorkomend. Ook hier is een hogere-rang nodig om een stempel te krijgen. Lichtjes uitgeput van al dit vriendelijk en voorkomend blijven komen we in Suifhenhe aan. Het is rond 20.00 maar de klok moet 3 uur terug om China-tijd te bereiken. Hier worden de wielen van de wagons gewisseld en zal de rit om 21.50 worden vervolgd naar Harbin. Dus een stop van een uur of zes. Ik word uitgenodigd met een aantal passagiers mee te gaan naar het centrum (paar minuten met taxi) maar ik bedank vriendelijk, ik heb even genoeg in allerlei talen gebrabbeld. Tijdens een wandelingetje rond het station loopt ik enigszins verdwaasd naar alle chinese opschriften in schreeuwende neon te kijken. Alsof ik in film met allemaal chinese restaurants terecht ben gekomen. Na een uurtje vind ik het genoeg. Ik kruip de wagon weer in, sla een paar vodka's achterover, gooi kokend water over een instant-noodle-maaltijd en kom weer tot mezelf.  
  Inmiddels donderdagochtend om 7.07 aangekomen in Beijing en uitgebreid rondgelopen op Tian men square en in de Verboden stad. Maar eerst de treinreis waar geen eind aan kwam....

Zondagavond 22.48 vertrok wagon 21 gekoppeld aan de trein naar Blagoveshchensk uit Vladivostock. Twee uur later komt deze trein aan in Ussurisk (een stukje terug op mijn heenweg) en wordt de wagon losgekoppeld en naar een zijspoor gerangeerd, welterusten.
De volgende ochtend rond negen uur, terwijl voor mijn couperaam de Russische soldaat + hond brigade haar oefeningen doet en de honden borstelt, wordt de wagon gekoppeld aan de trein naar Grodekovo, de grensplaats. Met een tergend sukkelgangetje sloft deze trein naar zijn bestemming, aankomst 12.00. Dan begint het lange wachten in grote wachtzaal van de douane. Vierenhalf uur later mogen we naar beneden waar nog een licht pandemonium aan de gang is met mensen die uit China komen en ontelbaar veel tassen en balen moeten inklaren. Eindelijk rond vijven zijn de uitgaande reizigers aan de beurt. Eerste controle is die van de treinkaart. Dit doen ze met ze tweeen, een vrouw controleert het ticket, een man neemt 100 roebel in. Blijkbaar een soort van extra inkomen! Ik was al ingeseind door medereizigers...Dan langs een hele stevige soldaat zien te komen die blijkbaar een hekel heeft aan chinezen en mij voorrang geeft, tas door de X-ray en door naar customs. Voor dit deel ben ik enigszins benauwd. Mijn reisgids waarschuwt expliciet voor "gedoe" met het zgn. declaration form, een formulier dat formeel alleen bij import van geld en spullen boven een bepaald bedrag moet worden ingevuld maar waar moeilijk over gedaan kan worden als je uberhaupt niet zo'n ingevuld en gestempeld formulier hebt. En dat heb ik natuurlijk niet want dat werd zo nadrukkelijk weggewoven toen ik bij de Poolse grens Rusand binnenkwam....De juffrouw dit voor dit onderdeel staat opgesteld weet echter geen raad met mijn vriendelijk gezicht en totaal gebrek aan Russisch praten dat ze even om zich heen kijkt en me dan snel doorwuift, Pffff. Volgende check is immigration "waar gaat U naar toe?" China (en of "of course" liet er maar even af)en daarna, "home, Netherlands", ook in orde. Weer krijg ik voorrang boven Chinezen op weg naar het volgende loket...Een wederom vriendelijke juffrouw begint uitgebreid mijn paspoort te bestuderen, andere juffrouw erbij die al opgewonden vraagt of dit de "Gollanda" reiziger is? Nog een keer bestuderen, het lijkt erop dat de route die ik gevolgd heb, het feit dat ik een Nederlander ben en er klaarblijkelijk naar hun idee een paar stempels ontbreken, leidt tot staaltje hogere Russische paspoortkunde. In ieder geval verdwijnt mijn paspoort met een hoger-in-rang-persoon achter een deur.. Alle door mij ingehaalde Chinezen halen mij weer in en en even later sta ik nog alleen in het douanegebouw en zie ik de eerste wagondeuren al sluiten...Nou zullen ze niet zo gauw een passagier achterlaten maar ik word toch lichtjes nerveus. 5 minuten, 10 minuten, 15 minuten....en daar komt mijn paspoort weer aan. Een sprintje naar de trein waar ik al lachend word opgewacht door enkele medepassagiers.  
mei 17, 2004
  Lekker lang geslapen en vandaag een paar keer 'in het voren gedouched' want tot donderdagochtend in Beijing is douchen weer even niet aan de orde. Verder een beetje rustig rondgewandeld, in een paar winkelcomplexen rondgekeken, een boekwinkel, twee leuke oude spulletjes-winkels en toen vond ik eigenlijk wel genoeg. Natuurlijk nog fotoos gemaakt bij het station, verassend een echt mooi, goed onderhouden station. Even geprobeerd te bepalen waar de webcam moet staan die ik op dit weblog heb gelinkt en vanuit die positie een foto gemaakt.

En hier kwam ik de Arizona parkrangers weer tegen die op de bus naar de luchthaven stonden te wachten voor een vlucht naar Seoel, Zuid Korea.

Terug naar de hotelkamer en gewoon maar even lekker niks gedaan, een hele goeie capuccino gedronken (!) en mijn spullen gepakt. Ik kon tot 16.00 in de kamer blijven. Zit nu in het postkantoor te internetten, ga nog wat eten en dan richting station.

Vladivostock was leuk, om er geweest te zijn. Niet bijster boeiend als stad.
Maar, het was tenslotte het enige echte eindpunt van de Transsiberie-express!

 
  Zondagochtend vroeg dus aangekomen in Vladivostock en in vliegende vaart naar het hotel gebracht. Of eigenlijk, hotel in een hotel. Het lijkt erop of hotel Vizit Vladivostock als een soort voorbeeld moet gelden voor het veel Russischer hotel Vladivostock waarin het gehuisvest is. Vizit heeft de 4e etage en die ziet er wat beter en meer van deze tijd uit als de rest.

Hoe dan ook, in de hotelkamer om ongeveer 05.30, koud biertje en een wodka uit de koelkast en een lange douche! Toen een paar uur geslapen om weer even in normaal ritme te komen en om 11.00 aan de gebakken eieren met spek.

Zondag werd met recht een zondag, de hele dag zon en een heerlijke temperatuur. Vladivostock is een havenstad aan een baai. Vier grote marine-kruisers liggen pontificaal in de haven, een grote ferry ligt te wachten op vertrek naar Japan. Eigenlijk is het vrij relaxed in de stad, een groot verschil met Moskou. Nauwelijks uniformen en niet dat controleer-sfeertje.
In de stad is een oude C-56 onderzeeboot opgesteld naast het monument waar plaquettes met de namen van alle marine-gesneuvelden staan gebeiteld. Aan het eind hangen alvast twee plaquettes nog zonder namen... De onderzeeer is een klein museum met foto's en nog een aantal ruimtes in originele staat, goed voor de claustrofobie! Maar natuurlijk wel even met de handen aan de persicoop gezeten, "give me one ping, Vasilij,..... one ping only" (onder de goede inzenders verloot ik een fles wodka).
Langs een kleinere baai vlak bij mijn hotel wordt uitgebreid gerecreerd bij ontelbare eet- en drinktentjes, in het nabij gelegen stadion is een atletiekwedstrijd aan de gang. Vanuit deze baai zouden rondvaarten door de haven mogelijk zijn maar waarschijnlijk bewaren ze dat voor de zomer, of het was niet rendabel want er staat zo'n rondvaartboot op de wal opgesteld ingericht als restaurant. Weer verderop wordt gezonnebaad op, in en rond een soort houten badhuiskonstruktie van eeuwen geleden die bij ons onverwijld zou worden afgebroken vanwege gevaar voor ongelukken.

Heerlijk gegeten in restaurant Nostalgia waar ik bij de betaling steil achteroversloeg van de kosten van twee glazen witte wijn. Ik wist het eigenlijk wel maar je staat toch even te kijken, terwijl de gerechten heel redelijk geprijsd zijn, wanneer je voor de wijn 200 roebel per glas = 6 euro moet afrekenen! Lekkere wijn trouwens. Overigens moet ik helemaal niet zeuren, het prijsniveau ligt hier een stuk lager en bij het inkopen doen voor de volgende treinetappe betaal ik omgerekend 3 euro voor een paar dingen die in Nederland zomaar 3x zo duur zijn.


 
mei 16, 2004
  Zaterdag 15 mei. Alexey gaat zodadelijk uitstappen in Birobidzjan, Denisj is vannacht al uitgestapt in Bilagorsk. Er zijn onderweg hier en daar nog mensen ingestapt maar het gaat nu toch uitdunnen.

En het wordt natuurlijk langzamerhand ook wat onfrisser in wagon 13. De hygiene is gedurende een week behoorlijk basic met 2 toiletruimtes waarin ook een wastafel. Overigens blijkt er vandaag ook een douche te zijn waar tegen extra betaling bij de gratie van de provodnitsa, eventueel als het haar uitkomt, gedouched kan worden. Ik sla maar even over, ik heb uit mijn reisgids begrepen dat de straal meestal niet veel voorstelt en vind het wel een aantrekkelijk idee om te wachten tot een goeie hotelstraal in Vladivostock. Maar goed, er lopen flink zwetende mannen (not me!) al een week in hetzelfde t-shirt...

Alexej neemt afscheid en ik zie hem even later op het perron lopen en achter een andere trein verdwijnen en uit het zicht verdwijnen.

Op kilometer 8642, Vyazemskaya met de mooiste uitstalling aan etenswaar tot nu toe; vis, cake-taarten, en rode caviaar of iets wat daar op lijkt want caviaar is vlgs mij niet van deze streek. De kleine rode zoute bolletjes smaken heerlijk, bij een koud flesje
bier.

Nog een uur leuk zitten praten met de parkrangers uit Arizona. Ze hebben het boek nog niet uit maar dat mag van mij wel mee naar Tucson.

23.45 De meeste mensen stappen uit Ussurisk, alleen het gezinnetje en ik gaan door tot Vladivostock. Beide provodnitsa's zijn inmiddels volop aan het poetsen.

Ik heb mijn spullen gepakt en om precies 5.05 rijdt de Rossiya, Vladivostock binnen.
9289 kilometer dwars door Siberie zitten erop. Op het perron staat een jong stel mij op te wachten voor een vlot ritje naar het hotel.  
  Vrijdag 14 mei. We passeren Amazar en rijden langdurig langs de Amur, op gegeven moment over de langste brug in de hele route, 2600 meter. Het is een sombere, koude dag en dat gecombineerd met het daardoor extra troosteloze landschap en dito steden bezorgt me een dip. Het is even allemaal wat minder leuk. Ongetwijfeld ook door slaapgebrek, het " hanging around" en de wel heel erg basic-discussions creeren even een melancholische stemming. De verhalen die ik op dit weblog wil schrijven, zitten wel in mijn hoofd maar ik moet nog ze nog even opzouten en daarbovenop heb ik al een paar dagen geen bereik op de GSM, dus een sms-je sturen kan ook al niet. En dat relativeer ik dan meer door te bedenken dat de meeste mensen in deze streek waarschijnlijk helemaal geen internet en gsm hebben en bovendien zich helemaal suf moeten reizen om elkaar af en toe is even te zien.

22.00 Magdagachi, GSM-bereik! Martijn en Chris even gesproken en dat was meteen weer goed voor het humeur. Nu alleen nog een rondje hardlopen of een potje voetballen...en een douche, zou ook niet verkeerd zijn. Dat is toch al weer een paar dagen geleden.. 
  Donderdag 13 mei. Alexej en een marinier uit Moermansk zitten tot 03.30 in onze coupe te kaarten terwijl ik probeer te slapen. Het wordt wat onrustig in de wagon want ik hoor in elke zin die ze tegen elkaar uitspreken: "Bajkal". We komen in de buurt van het Bajkal meer en dat is voor Russen min of meer heilig en niet onbelangrijk, uit Bajkal wordt omul gevist. We zijn Irkutsk inmiddels voorbij en rond 06.00 stopt de trein heel kort in Slyudyanka-1. De deur van de wagon gaat open de visverkopers verdringen zich. Snel wordt door bijna alle reizigers een zak gerookte omul en bier gekocht. Wonderbaarlijk snel verdwijnt een gevoel van walging als ik samen met Alexey en Denisj (de marinier uit Moermansk) aan een gerookte omul met tafelbier begin. Voortreffelijk! Ik blijf nog lang liggen kijken naar het voorbijglijdende Bajkalmeer dat nog vol met ijs blijkt te liggen.

Rond 10.00 bereiken we Ulan Ude. Reizigers die doorgaan naar Mongolie stappen hier uit.
Ik neem afscheid van, jammergenoeg, de beste schaker. Een man wiens familie in Odessa, Oekraine woont en die zijn werk heeft in Ulan Ude. Ook de Amerikaanse studenten stappen hier uit.

Later op de dag komt een Amerikaan onze wagon binnengewandeld. Hij is op zoek naar wat leesvoer want hij en zijn vrouw, (national)parkrangers uit Tucson, Arizona hebben niks meer te lezen. Uiteraard weer even staan kletsen en ik geef 'm de thriller mee die ik al uit heb.

Gegeten in de restauratie-wagon waar een stel Engelsen in gevecht waren met de menukaart en uiteindelijk maar in wanhoop hun vinger bijna in mijn gebakken ei duwde om duidelijk te maken wat ze graag wilde hebben.

s' Avonds bier gedronken met Alexej en Denisj. De laatste blijkt toch wel een beetje Engels te praten. Waarschijnlijk geholpen door het bier en hetgeen hij zich nog kan herinneren van wat zijn moeder hem heeft geleerd, zij is lerares Engels...Hij is op weg van Moermansk, waar hij is gestationeerd, naar Bilagorsk, waar zijn ouders wonen. Een afstand van ongeveer 10.000km. Ik word bijgepraat over het beste Russische bier; Baltika en Siberian Crown. Die zin komt er zelfs bij Alexey goed uit: "Siberian Crown, good beer! Uiteindelijk probeer ik wat te slapen en gaan hun film kijken op Denisj's laptop in een coupe waar een stopkontakt zit (niet overal dus) en die leeg staat. Ze hebben er bij de provodnitsa wat moeite voor moeten doen maar het is gelukt.

Waar dat op uitdraait blijkt later in de nacht. Na een korte nachtelijke stop in de middle of nowhere, wordt ineens de deur van m'n coupe opengeschoven en worden een vader, moeder, en zoontje van een jaar vijf, de twee bovenste bedden gewezen. Even wat gerommel en gedoe en even later ligt een een compleet gezin boven mij in bed. Overigens zijn ze de volgende ochtend vroeg al weer verdwenen....naar de coupe waar film werd gekeken.  
  Woensdag 12 mei. De eindeloze berkenbomen in de bewolkte, koude lucht, beginnen een beetje hypnotizerend te werken. Tamelijk dunne stammen, nog geen blad en een grijzige mistige bewolking. En dat honderden kilometers achter elkaar. Hier leer je wel wat afstanden zijn. In Nederland word je al na 10 minuten groen weiland wat onrustig, waar blijft de bebouwing? We zijn Krasnoyarsk voorbij en de Yenisey overgestoken. Krasnoyarsk is (nu) bekend om zijn in de USSR-tijd geheime satellietsteden Krasnoyarsk-26 en Krasnoyarsk-45. Zij stonden op geen enkele kaart en ook de wegen en spoorwegen ernaartoe " bestonden niet". In K-26 werd nucleair afval verwerkt, in K-45 ging het meen ik om geheime ruimtevaart-dingen.

Inmiddels weer twee Russen verslagen met schaken. De ene kon het goed hebben, de ander niet die begon zijn maat in het Russisch te soufleren, beetje dom want zijn maat was beter.

Tijdens de stop in Ilanskaya regent het en is het gewoon koud. Maar het aanbod van de perronverkopers is uitstekend! Maar ja, door de regen vieze voeten op het vloerkleed in de gang van de wagon. De provodnitsa beent naar de coupe van diegene die vergeten is zijn voeten te vegen (not me!) en begint hem op zijn Russisch uit te kafferen. Op de terugweg naar haar cabin speelt er wel weer een lachje rond haar mond.

Iets meer over de provodnitsa's. Zij zijn verantwoordelijk voor het controleren van de kaarten, die worden aan het begin van de reis ingenomen en op jouw bestemming aangekomen krijg je die weer terug na inlevering van de lakenset en theeglas; voor het schoonhouden van de wagon, 2x daags worden gang en coupe's gestofzuigd en toiletten schoongemaakt; ze doen de wagondeuren open en laten de trap neer. Nee geen fraaie perrons zoals bij ons waar je bij wijze van spreke zo de trein uit kan skaten. Soms nog een sprong van bijna een meter! Ze zijn niet aardig en ze zijn niet onaardig. Maar ze hebben de wind eronder, ze houden wel 30 mannen en vrouwen die een week lang samen in een wagon zitten in het gareel.

In de middag begint het te sneeuwen.... 
  Dinsdag 11 mei. Tijd is een raar fenomeen aan boord van de Rossiya. Het hele systeem werkt op Moscow time, dat is GMT (onze tijd) + 2. Moscow time wordt konsekwent volgehouden gedurende de hele reis. Op alle stations die worden aangedaan staan de stationsklokken op Moscow time. Naarmate ik verder naar het oosten reis krijg je dus rare effecten want de lokale tijd schuift per dag 1 soms 2 uur door. Je staat dus om bijv. 10.00 op, kijkt op de tabel waar je ongeveer bent, ziet dat je weer een tijdzone verder bent en ik draai m'n horloge een uur verder. Daarnaast voer je lichamelijk natuurlijk geen donder uit. Ik sta uren naar buiten te kijken, speel een potje schaak met een Rus die niet weet dat ik een Stukkenjager ben (sommige lezers snappen dit) en lees weer een paar hoofdstukken in Bulgakov's "The master and Margerita", jaja passende literatuur, speciaal aangeschaft in de Moscow bookstore! Maar goed, over de tijd, echt moe word ik dus niet, bovendien werkt tijd op ieder mens verschillend, sommige medepassagiers slapen inmiddels meer overdag dan (local time) s' nachts. Ze zitten dus zomaar om 03:00 in onze coupe nog te kaarten. De Provodnitsa's werken op Moscow time. Ze zijn met z'n tweeen en het kan maar zo zijn dat om 01:30 s'nachts de stofzuiger aangaat...

Terwijl achter Omsk, de steppen eindeloos voorbijglijden heb ik inmiddels ook kennisgemaakt met Tanja en Ljuba, twee vrouwen van 50-60 op weg naar Ussurisk. Ook zij praten maar een paar woorden engels maar ik heb ze geloof ik toch uit kunnen leggen waar ik vandaan kom en welke reis ik maak. Alhoewel, een paar dagen later heeft ze het over "Scotlandia" en dat is toch weer iets anders als "Gollanda". Als Nederlander leer ik mijn plaats in de wereld weer relativeren. Een marinier uit Moermansk kan zich later in de week geen beeld vormen bij een zee die in de buurt van Nederland zou moeten liggen.

Van de steden die ik passeer word ik niet vrolijk. Nou zie je vanuit de trein nooit de mooiste delen van een stad; Arnhem binnenrijden met de trein is ook geen feest maar Russische steden in Siberie zijn niet fraai. Het is grauw, grof, vuil en functioneel met eindeloze rijen flats. Vuilnis wordt overal gedumpt. Alsof de mens zich maar moet aanpassen aan de functionaliteit tegen minimale middelen in plaats van: laten we het voor mensen aangenaam en leefbaar maken zoals we dat toch eigenlijk in Nederland gewend zijn. Bovendien ontlenen bijna alle steden die ik passeer hun bestaansrecht aan het spoor. De Transsiberische spoorlijn is een slagader van de Russische economie. Goederen en mensen gaan voor het grootste deel over het spoor. In de VS is het ondenkbaar dat je een week in de trein zit om je familie te bezoeken, hier in Rusland is dat normaal.

Inmiddels in de restauratie-wagon kennis gemaakt met een groepje Amerikaanse studenten uit Pittsburgh. Ze volgen een speciaal programma aan de universiteit en gaan nu twee maanden naar Mongolie voor onderzoek. Nadat ze hebben verteld hoe het programma in elkaar zit geven ze zelf al toe dat het vooral een fantastische vakantie is..Hun begeleider is of een Amerikaan die voortreffelijk Russisch spreekt of een Rus die voortreffelijk Engels spreekt, in ieder geval werkt hij mij even snel door de menukaart heen. Dus voor de eerste keer gegeten in het treinrestaurant,...soep is ok, de "bifstek" is eetbaar. Vooral leuk om weer even een "echt" gesprek te hebben.

Op het station van Novosibirsk staan, aan weerskanten van de stationshal vanaf perronzijde, twee standbeelden. Aan de ene kant een man met een dochtertje op zijn arm, aan de andere kant een vrouw met een ouder zoontje, hand in hand. Ik kom dit later nog wel vaker tegen. het heeft die "door hard werken bereik je wat - communistische uitstraling" maar staat in zo'n schril contrast met het hierboven al beschreven beeld van de steden die ik passeer. Het lijkt wel alsof de mens in deze steden ook een stuk gereedschap is en zich maar moeten zetten naar de harde werkelijkheid.  
  Maandag 10 mei. Ik heb de eerste nacht goed geslapen. Om 24.00 even wakker door de wel zeer melodieuze stem van de stationomroepster van Nizhny Novgorod en toen ook maar even opgestaan om de oversteek over de Wolga mee te maken. In de ochtend in Kirov op het perron een soort ontbijtkoek gekocht. Dit perron-shoppen is een apart fenomeen langs de hele route. Meestal niet op de grote stations maar vooral op de kleinere staan soms hele rijen mensen die allerlei etenswaren en drank verkopen. Het komt er op neer dat je, als je dat een beetje handig aanloopt, gedurende de hele reis op deze manier eten en drinken kan kopen. Ik was voorbereid op zeer regelmatig eten in de restauratiewagen maar dit is eigenlijk veel leuker. Dit in combinatie met de inmiddels goed functionerende samovar, waar je permanent kokend water kan tappen voor thee (zakjes meenemen), koffie (Nescafe meenemen) en soep (cup-a-soup meenemen) biedt voldoende mogelijkheden.

Alexey blijkt geen woord engels te praten en voorlopig heel veel te slapen. Voorlopig hebben we mazzel, we zitten met twee man in een 4-persoonscoupe en dat zal vrijwel de hele reis zo blijven.

Inmiddels suizen de berkenbossen onafzienbaar en ononderbroken voorbij. Soms een klein dorpje met houten huizen, de provodnitsa gaat stofzuigen...We doorkruisen de Oeral, weer later grauwe steden met grauwe flats. De lunch bestaat uit een soort aardappelpannekoekjes gekocht bij een vrouw op het station in Perm 2. Potje geschaakt met Alexey, 1-0. In de avond passeren we op km 1777 de grens tussen Europa en Azie. Later op de avond Yekatarinenburg, hier werd de laatste tsaar met zijn familie om zeep geholpen.  
  Zondag 9 mei. Ik ben al vroeg op het Yaroslavsky station, veel te vroeg eigenlijk maar het kost wel wat meer tijd om uit te vlooien hoe het werkt, wat waar is en of ik uberhaupt wel op het juiste station ben. Dat blijkt zo te zijn na wat puzzelen met de letters. De lange afstandtreinen blijken allemaal van een viertal perrons aan de rechterzijde van het station te vertrekken. In een immense wachtruimte kom ik met verhalen van Tolstoy de tijd wel door. Om 16:30 komt de wit-blauw-rode trein 2, de Rossiya op de borden en even later wordt de trein achteruit langs platform 2 gereden.
De bagage is inmiddels gewogen en kost me niks extra's, blijkt 25 kg te zijn, had toch echt het idee dat het meer was. De provodnitsa (vrouwelijke treinsteward)controleert het ticket en ik mag instappen. Enkele minuten later blijkt dat ik voorlopig de hut ga delen met 24-jarige Alexey uit St.Petersburg en na familiebezoek op weg naar zijn werk in Birobidzhan. Wanneer we om 17.06 langzaam Yaroslavsky station uitrijden, blijkt wagon 13 bewoond door Russen die, zal later blijken, op 1 na geen woord engels spreken! De samovar moet nog even op gang komen maar na een uurtje of twee kan ik daar m'n eerste mok kokend water tappen voor een kopje thee. De zon gaat onder en op het luidsprekersysteem klinkt door de hele wagon een russische smartlap.

Nog even iets over het begin van de dag.

9 mei is Victory Day in Rusland, de dag waarop de overwinning op Nazi-Duitsland wordt gevierd. Rond 07:00 word ik wakker van soldatengezang. de bataljons/pelotons of hoe dat ook heet, die deelnemen aan de parade op het Rode Plein komen aangemarcheerd en verzamelen zich op het plein voor mijn hotel, een indrukwekkende vertoning. Om 10:00 begint op het Rode Plein de parade, ik ben op dat moment in de ontbijtzaal op de 21e verdieping en zie, naar links kijkend, in de verte, de gebeurtenissen op het Rode Plein en naar rechts kijkend op een groot TV scherm hetzelfde. Poetin houdt een toespraak en vervolgens marcheren soldaten en strak gelid langs 'm heen.  
mei 08, 2004
  Na een wandeling over de Arbat, wel heel erg toeristisch, zit ik nu in het Internet cafe op Kuznetsky Most. Morgen om 17:16 vertrek ik vanaf station Yaroslavskiy met trein 2, de Rossiya, naar Vladivostock. Misschien zie ik morgen nog wat van de viering van Victory Day, ik ga in ieder geval op tijd naar het station. Het Yaroslavskiy station ligt aan een plein maar aan dat plein liggen nog twee andere stations! Dus wel even goed de letters vertalen.

Zondag de 15e ben ik in Vladivostock, tot die tijd even geen berichten.  
  De wijde omgeving van het Kremlin is nu helemaal afgesloten. Zelfs Time on Line, mijn inmiddels vertrouwde internetcafe is onbereikbaar. De hele "mall" waar ze zijn gevestigd is in zijn geheel gesloten, geen halve maatregelen!

Ismaylovsky Park is de markt voor hebbedingetjes uit Rusland. Voor ik het terrein oploop word ik eraan herinnerd maar weer eens wat geld te geven aan het Berenbos in Ouwehand want hier worden twee van die goeierds geexploiteerd. Ik betaal 10 roebel toegang (1 euro = 30 roebel) en loop dan een geheel uit hout opgetrokken kasteelachtig terrein op. Allemaal grote en kleine houten bouwsels, semi-overdekt en daarin allemaal kramen met, vooral voor toeristen en verzamelaars, interessante spullen. Duizenden matroeschka's, bontmutsen, schaakspellen en tapijten. Als je wat dieper het terrein opgaat wordt het echt leuk, ontzettend veel kramen met allerlei spullen uit WOII en natuurlijk heel veel USSR-spul, bergen speldjes en medailles uit de sovjet-tijd, borstbeelden van Lenin en Stalin, oude affiches, al dan niet echte, al dan niet gestolen, iconen en fototoestellen. Heel veel kramen met kunst(!?) met nabootsingen van zo'n beetje alle kunstenaars die ik in de musea ben tegengekomen. Maar ook een kleine kraam waar een bescheiden oudere man hele mooie kleine pentekeningen heeft hangen.  
mei 07, 2004
  Vrijdag 7 mei, later. Ja, de metro. In grote steden ben ik al jaren verzot op de metro. Parijs, Berlijn, Barcelona, niets zo gemakkelijk als van de ene bezienswaardigheid naar de andere racen met de metro. Maar als de metro nou een bezienswaardigheid op zichzelf is? Dan moet je veel metro-stations zien. Gisteren heb ik in de Moscow bookstore (op de Tverskaya Ulitsa) een set ansichtkaarten van Moskou's mooiste metro-perrons gekocht. En nu ga ik die eens even in echt bekijken, op 1 knip kun je tenslotte onbeperkt onder de grond blijven! Ongelooflijk; marmer in allerlei kleuren, kroonluchters, bronzen beelden (stoere mannen uit sport, leger of arbeid), enorme schilderijen van ingelegde geemalleerde steentjes (kan even niet op de naam komen), perrons met daarboven nog weer aparte gallerijen. Ik heb ook even geklokt hoe lang ik op de roltrap sta; ruim twee minuten op de langste! Na een uurtje of twee kom ik weer boven en ben heel Moskou rondgeweest.  
  Vrijdag 7 mei. Er is weer vanalles en nogwat aan wegen afgezet als ik op weg ga naar The State Tretyakov Gallery. Volgens mij is het vandaag de dag waarop Poetin z'n nieuwe termijn als president ingaat. Ik hoop nog de voorbijvliegende grote zwarte bolides te zien terwijl ze het Kremlin binnenstuiven maar dat is waarschijnlijk net gebeurd toen ik aan het ontbijt zat...Voor de oude Russische meesters en voor de meest beroemde iconen moet je in de Tretyakov zijn. Ook hier weer, naast normale maten, enorme doeken maar vooral prachtige iconen. Ik mis echter de hedendaagse Russische schilders, Malevich, Kandinsky? Even vragen en ja hoor, er blijkt nog een "dependance" te zijn. Nou ja, dependance. In de buurt van het Gorky Park, staat een enorm vierkant bouwwerk waarin de moderner Russische schilders hangen. Topstuk is hier "Black Square" van Malevich. Uiteindelijk een beetje moe van de kunst, vooral ook van de enorme realo-schilderijen uit de tijd van communisme, waarop arbeid, moed en heldendom uitgebreid beschilderd worden (ze mochten trouwens ook niks anders schilderen) spring ik in de metro....  
  Donderdag 6 mei, het laatst op de avond. Teruggelopen en ja hoor, nu in de lengte richting helemaal over het Rode Plein. The walk die nu natuurlijk niet mocht ontbreken. De ondergaande zon raakt nog even het plein en is dan verdwenen. Het is al laat maar er moet nog wel even gegeten worden. Een nog niet eerder ontdekt restaurant blijkt een voltreffer. Mijn eerste restaurant-ervaringen in Hotel Rossiya waren niet denderend maar deze is ok. Voor de liefhebbers: www.twolegends.ru. 
  Donderdag 6 mei, later op de dag. En nu eens kijken waar "the place to be in Moscow" is! En maar eens even op zoek naar een goeie boekwinkel want mijn eerste boek is bijna uit. Ulitsa Kuznetskiy Most blijkt een aardig startpunt. Gingen de Moskovieten eerst flaneren op de Arbat, nu is dat hier. Leuke levendige straat, met, naarmate ik verder loop, nu de Kamergergskiy Perulok in, de trendy restaurants. Met Chris erbij was ik hier niet meer zonder "uit eten" weggekomen. Deze straat komt uit op Tverskaya Ulitsa. Je zou ook kunnen zeggen, Champs Elysees van Moskou. Brede avenue waarover behoorlijk gejakkerd wordt, en enorme winkelpanden van alle grote merken. Voor het sushi-restaurant staat inmiddels een aardige rij, the place to be, dus. Deze avenue loop ik weer af en..ja hoor, de politie wil mijn paspoort even zien en vraagt zich af wat ik in Moskou doe? Vooral beleefd blijven en netjes antwoorden, toerist dus, ok ik mag weer verder. Het is iets wat ik misschien wel verwachtte maar het is verschrikkelijk wennen, Moskou is vergeven van de uniformen. Het gekke is dat ik dat aan de ene kant bedreigend vind maar het geeft ook een veilig gevoel. Ik heb nog geen gekke, aggresieve dingen meegemaakt maar op een verlaten metro-perron kijk ik toch even extra om, en dan komt er weer een politie-agent of zoiets achter een pilaar vandaan met een gezicht in bewaak-stand.  
  Donderdag 7 mei. En nu eens kijken waar "the place to be in Moscow" is! En maar eens even op zoek naar een goeie boekwinkel want mijn eerste boek is bijna uit. Ulitsa Kuznetskiy Most blijkt een aardig startpunt. Gingen de Moskovieten eerst flaneren op de Arbat, nu is dat hier. Leuke levendige straat, met, naarmate ik verder loop, nu de Kamergergskiy Perulok in, de trendy restaurants. Met Chris erbij was ik hier niet meer zonder "uit eten" weggekomen. Deze straat komt uit op Tverskaya Ulitsa. Je zou ook kunnen zeggen, Champs Elysees van Moskou. Brede avenue waarover behoorlijk gejakkerd wordt, en enorme winkelpanden van alle grote merken. Voor het sushi-restaurant staat inmiddels een aardige rij, the place to be, dus. Deze avenue loop ik weer af en..ja hoor, de politie wil mijn paspoort even zien en vraagt zich af wat ik in Moskou doe? Vooral beleefd blijven en netjes antwoorden, toerist dus, ok ik mag weer verder. Het is iets wat ik misschien wel verwachtte maar het is verschrikkelijk wennen, Moskou is vergeven van de uniformen. Het gekke is dat ik dat aan de ene kant bedreigend vind maar het geeft ook een veilig gevoel. Ik heb nog geen gekke, aggresieve dingen meegemaakt maar op een verlaten metro-perron kijk ik toch even extra om, en dan komt er weer een politie-agent of zoiets achter een pilaar vandaan met een gezicht in bewaak-stand.  
mei 06, 2004
  Na het ontbijt naar het Rode Plein. Vrijwel geheel afgesloten met hekken maar over een deel kan gewandeld worden. Om 10:00 kan van de andere kant het mausoleum van Lenin bezocht worden. Gelet op de lange rij die er al snel staat sla ik dat maar even over. Later op de dag kom ik 'm nog tegen, zal blijken. Eerst maar even een capuccino en een rondje internetten. Het blijft een prachtig medium; ik kan m'n mail lezen en het weblog bijwerken. En dan op naar het serieuze werk: het VDNKh, USSR Economic Achievements Exhibition. Geciteerd van de Lonely Planet site: .....was an early casualty when those in power finally admitted that the Soviet economy was a disaster. Funds were cut off in 1990 and it remains a frightening and decaying monument to Soviet dogma. Avenues stretch into eternity beside grandiose pavilions, glorifying every aspect of socialist construction, and fountains embellished with lurid gold socialist realist statues. It's a bit of an embarrassment these days, so the exhibits are gradually being replaced with private advertising displays. Ik kan het niet beter verwoorden, het is verbazend, het is verbijsterend. En omdat je toch iets met zo'n park moet doen is het nu een soort pretpark annex kooppark met schreeuwende reclameborden op gevels van gebouwen waar in de Sovjet-tijd ongetwijfeld een expositie gaande was over de verworvenheden en prestaties van het communisme. Voor zo'n kolossaal gebouw, meestal met daarbovenop nog een keer een enorm bronzen standbeeld van stoere mannen met vlaggen, staat een groot standbeeld van Lenin (daar is ie weer), in de verte kijkend naar....een reuzenrad. Hij zou zich vermoedelijk in z'n mausoleum omdraaien. Even buiten dit vreemde park staat een standbeeld voor de prestaties van de Russische kosmonauten; een honderd (!) meter hoge gebogen, ik denk bronzen zuil, met daarop een bronzen raket. Alles is hier groot, groter, grootst.
 
  Na het ontbijt naar het Rode Plein. Vrijwel geheel afgesloten met hekken maar over een deel kan gewandeld worden. Om 10:00 kan van de andere kant het mausoleum van Lenin bezocht worden. Gelet op de lange rij die er al snel staat sla ik dat maar even over. Later op de dag kom ik 'm nog tegen, zal blijken. Eerst maar even een capuccino en een rondje internetten. Het blijft een prachtig medium; ik kan m'n mail lezen en het weblog bijwerken. En dan op naar het serieuze werk: het VDNKh, USSR Economic Achievements Exhibition. Geciteerd van de Lonely Planet site: VDNKh was an early casualty when those in power finally admitted that the Soviet economy was a disaster. Funds were cut off in 1990 and it remains a frightening and decaying monument to Soviet dogma. Avenues stretch into eternity beside grandiose pavilions, glorifying every aspect of socialist construction, and fountains embellished with lurid gold socialist realist statues. It's a bit of an embarrassment these days, so the exhibits are gradually being replaced with private advertising displays.

 
  Woensdag 5 mei. Op zoek naar een ontbijtzaal! In de hotelwijzer wordt ik verwezen naar Westvleugel 2e verdieping maar na een flink eind lopen, een doorverwijzing in de ene zaal kom ik uit op de 21e verdieping. Van zo'n uitzicht en na een beetje oefenen met Nescafe koffie(!), word je wel wakker.

Het eerste doel vandaag is het Pushkin Museum of Fine Arts. Eerst een stuk lopen langs de Kremlin muur, maar dan toch snel de metro opgezocht. Fantastisch! Een zeker 100 meter lange roltrap suist steil naar beneden, uitkomend in een marmeren perronhal. Nu komt het wel even aan op enige basiskennis Russisch alfabet, maar met metroplan en alfabet in de reisgids kom ik er eigenlijk best snel uit. De metrostations zijn stuk voor stuk museumgalerijen, allemaal in marmer met mooie lampen en andere versierselen. En efficient! De wachttijd bedraagt nog geen minuut of er komt er al weer een trein aandenderen.

Ik koers selectief door het museum, Monet, Chagall, Rodin, Matisse, Rembrandt en bij een schilderij waar geen vertaling bijstond bleek mijn culturele bagage nog redelijk op peil, dat moet toch een Ruysdael zijn? en inderdaad ter controle de vertaling gemaakt, helemaal goed.

Vervolgens naar Novodeviche kladbishche, een begraafplaats met Russische beroemdheden. Zeg maar het Pere Lachaise gevoel in Moskou. Een engelstalig plattegrondje loodst me langs talloze graven met grote, pompeuze, marmeren platen en in veel gevallen het borstbeeld van de overledende in heldhaftige gelaatstrekken. Heel veel helden van de Sovjet Unie zo te zien. Enkele dramatische ongelukken uit de Russische militaire luchtvaartgeschiedenis blijven hier in herinnering door kolossale herdenkingsplaten met afbeeldingen van vliegtuigen en ook een zeppelin. Hier liggen o.a. Krushchev, Molotov, Tupolev, Rubinstein, Schostakovich en...Raisa Gorbatschov. Een kleine zwarte marmeren gedenkplaat met schuin daarnaast een bescheiden standbeeld van een Maria-achtig vrouwfiguur, en nog steeds, veel bloemen.

 
  Dinsdag 4 mei. Later op de middag de eerste kennismaking met Moskou, soldaten, politie en bewakers. Overal. Nog nooit op zoveel plekken mannen zien staan in allerlei soorten uniformen met een "ik bewaak dit-gezicht". het Rode Plein is afgesloten en korte tijd later blijkt waarom: repeteren! Vermoedelijk voor parades en andere feestelijkheden op 9 mei, Victory Day in Moskou, komen honderden militairen de stad ingereden en oefenen in de avonduren hun marsen. Tijdens een korte rondwandeling passeer ik nog de Lubyanka, het voormalig hoofdkwartier van de KGB. Weer terug bij het Rode Plein doe ik maar even mee met een andere opvallende gewoonte, met een fles bier over straat slenteren. Wij drinken meestal op een terrasje, hier koop je een fles en loopt er al drinkend mee rond. Later op de avond heb ik vanuit de hotelkamer mooi zicht op St. Basils cathedral (ik heb een engelse reisgids) en de, onder daverend gezang, terugmarcherende militairen.  
mei 05, 2004
  Dinsdag 4 mei. Ik ben al heel vroeg wakker, of eigenlijk, ik ga geen moeite doen om nog in slaap te komen. Het is een uur of zes maar dat wordt al snel overschakelen naar Moskou-tijd, een uur of acht dus. Het is mooi zonnig buiten en de koffie wordt gebracht! Wat nu pas goed opvalt is dat er op het hele stuk naar Moskou, dat nu nog ongeveer vier uur duurt overal vuilnis langs het spoor ligt, aan het eind van een dorpje, in de bosrand, overal en continu. De dorpjes en stadjes die we passeren hebben stuk voor stuk ook iets armoedigs. Dat gaat nog even door tijdens het passeren van de voorsteden en buitenwijken van Moskou maar dan ben ik er, station Moskou Belorussky, precies op tijd om 11.55. Ik neem afscheid van Vanja en ga op zoek naar mijn transfer, oftewel iemand met een bord waar mijn naam op staat. Snel gevonden, ik krijg direct mijn treinticket voor de volgende etappe en in vliegende vaart gaat het naar hotel Rossiya. Iets te vliegend want binnen vijf minuten worden we aangehouden door de politie. Mijn chauffeur stopt vliegensvlug wat roebels in zijn rijbewijs en stapt de auto uit. Ik heb het sterke vermoeden dat de bekeuring niet helemaal naar de rijkskas gaat. En daar sta ik dan, voor het op een na grootste hotel ter wereld, 3000 kamers, een gebouw dat het bevattingsvermogen iets te boven gaat. Het inchecken gaat vlot en voor ik het weet zit ik op de negende verdieping in mijn "gerenoveerde kamer met Kremlin uitzicht". En inderdaad niets teveel gezegd, een plaatje!  
  Maandag 3 mei. Om 13:45 ontmoet ik Vanja, in de Warschau-Moskou trein, in de coupe met bed 31, 32 en 33. Hij is een 21-jarige student in optical electronics aan een van Moskou's universiteiten. Vanja blijkt een aardige jongen, die prima engels spreekt en over vanalles en nog wat wil praten. Zo gaan gedurende de reis de gesprekken over Krakau in Polen, waar hij een week op bezoek is geweest bij vrienden, zijn bezoek aan Auschwitz (!), over de oorlog in Irak, over de VS contra Rusland, over het Nederlandse voetbal en nog veel meer. Bovendien is hij erg behulpzaam bij het vertalen, heel handig in gesprekken met de treinsteward en de douane. Het regent en bliksemt een groot deel van de middag en avond. Een rugbyteam uit Moskou, op de terugweg na een 2e plaats op een toernooi in Warschau, zingen na het nodige bier inmiddels uit volle borst. In Brest, op de grens tussen Polen en Wit-Rusland worden de wielen van de wagons verwisseld. De spoorbreedte tussen Polen en Rusland verschilt. De hele trein wordt een loods ingereden, de wagons worden van elkaar losgemaakt en stuk voor stuk met een soort lift omhoog gehesen, ander wielstel eronder, vastmaken en rijden maar. Tijdens deze stop in Brest zijn er doorlopend Russische vrouwen met koopwaar in en rond de trein. Sommigen houden stug vol en komen een paar keer terug. Ik koop uiteindelijk twee flessen bier. Rond negenen wordt de reis vervolgd. Rond tienen zijn we wel onder zeil maar slapen doe ik deze nacht nog niet veel, ik lig prima maar echt inslapen lukt niet. Nog even wennen dus. Tijdens de nacht hoor ik dat we nog stoppen in Minsk en Smolensk.  
mei 03, 2004
  Zondag 2 mei. Om 17.30 naar de oude stad gewandeld. Oud is in dit geval niet echt oud. Dit oorspronkelijke deel van de stad is in WOII helemaal vernietigd maar daarna weer zeer nauwkeurig opgebouwd. Ik vind het wel wat lijken op Gent en Brugge, inclusief de sfeer, galeries, restaurants, veel toeristen. Biertje gedronken, gegeten en teruggewandeld. En dan blijkt nog even dat je in het gelovige Polen bent. Ruim over negen is in een stampvolle kerk een mis aan de gang waarbij de mensen bijna op straat staan. Even staan kijken en luisteren, aan de melodie meende ik het Onze Vader te herkennen, klinkt best mooi in het Pools... 
  Zondag 2 mei. Om 9.12 een regionale trein naar Malinka, een troosteloos dorp met vervallen station ruim een uur van Warschau vandaan. Voor het station op een onverhard pleintje staan twee taxi's te wachten.
Met een van die twee, een aftandse VW Passat, gaat het over hobbelige wegen naar Treblinka. Eerst passeer je een klein dorpje met die naam. De weg loopt vrijwel parallel aan een spoorbaan. De gedachte die dan opkomt is voorspelbaar. Overigens is het niet meer de oorspronkelijke lijn. Vijf minuten later draait de taxi van de weg af om via een kleiner weggetje uit te komen op een parkeerplaats. Ik spreek met de taxichauffeur een tijd af en loop rustig de weg op die leidt naar het voormalige vernietigingskamp. De route loopt langs een symbolisch, met betonbalken, aangelegde spoorlijn (de echte is er niet meer) naar het perron.

Met de beschrijvingen uit het boek dat ik over Treblinka gelezen heb in mijn hoofd, zie je treinen aankomen...Het oorspronkelijke kamp, de gebouwen, de gaskamers, bestaan niet meer. Je verbeelding van wat zich hier heeft afgespeeld wordt een handje geholpen door het monument, duizenden volgens bepaalde patronen opgestelde granietblokken en stenen van verschillende vorm en grootte met op veel daarvan, plaatsnamen waar slachtoffers vandaan kwamen.

Alle doden van Treblinka worden symbolisch voorgesteld door talloze grote en kleine granieten stenen en blokken op de plaats waar de gaskamers stonden. Op veel stenen staan plaatsnamen vanwaar joden naar Treblinka zijn gedeporteerd. Hier en daar een vaasje bloemen of waxinelampje.

Het is niet te bevatten dat je over grond loopt waar 800.000 mensen systematisch zijn omgebracht. Zittend aan het eind van het perron een foto gemaakt van een man en vrouw die gearmd over het perron aan komen lopen.
 
  Zaterdag 1 mei. Het afscheid van Chris en Martijn krijgt niet veel tijd! De trein stopt maar heel even. Martijn rent nog een heel stuk met de rijdende trein mee maar dan verdwijnt ie uit het zicht. Daar ga ik dan, beetje onwezenlijk gevoel dat eerste halfuur. Maar dan toch maar aan de Volkskrant begonnen.

De trein komt op tijd, om 13:26, aan in Berlijn. Ik zie vanuit de trein Katja al op een bankje op het perron zitten. Elkaar op het drukke perron snel gevonden. Ze neemt me mee naar Friedrichshain voor een korte wandeling door weer een, voormalig Oostberlijnse, opgeknapte wijk. Alleen begin je je af te vragen of er nog wel voldoende bedrijven zijn voor al die nieuwe kantoren? Gegeten op een terras langs de Spree en gepraat over wonen en werken in Berlijn, familie en gelezen boeken en bekeken films. Terug op Ostbahnhof samen een kaartje geschreven naar Chris en Martijn. Met 25 minuten vertraging door Katja uitgezwaaid om 17:15.
 
Bespiegelingen over een treinreis

Alle notities
januari 2004 / februari 2004 / maart 2004 / april 2004 / mei 2004 / juni 2004 / augustus 2004 /

Email

Powered by Blogger